Reactie op recent onderzoek naar DNA schade door roken en vapen
Radar heeft vorige week aandacht besteed aan een Amerikaans onderzoek van de Keck School of Medicine of USC waarin wordt aangegeven dat er evenveel DNA-schade wordt veroorzaakt in de mond door vapen als door roken. Het is niet zo baanbrekend als door Radar wordt voorgesteld en de conclusies die worden getrokken zijn voorbarig.
Dit onderzoek van dokter Ahmad Besaratinia is een vervolg op zijn eerdere onderzoek uit 2021. Er is sindsdien veel commentaar uit wetenschappelijke hoek op de kwaliteit van het onderzoek verschenen, voornamelijk over de onderzoeksgrootte en andere factoren die DNA-wijzigingen veroorzaken.
De belangrijkste inhoudelijke kritiek van experts was toen gericht op de te kleine steekproef wat het onderzoek niet representatief maakt voor de bevolking. Er was geen rekening gehouden met andere leefgewoonten die de metingen kunnen beïnvloeden, zoals alcohol- of drugsgebruik. Er was ook geen rekening gehouden met eerdere rookgewoonten en dat ook andere stoffen die worden ingeademd verantwoordelijk kunnen zijn voor DNA-wijzigingen. Denk hierbij aan uitlaatgassen van auto’s, de vrijgekomen stoffen bij het braden en bakken van eten of stoffen veroorzaakt door bijvoorbeeld productie.
Is er nu opnieuw sprake van het ongenuanceerd overnemen van een onderzoek? De omvang van de studie (N=72, waarvan 20 niet-rokers) is ook dit keer zeer gering wat het moeilijk maakt om zinvolle uitspraken te doen. Ook nu is er geen rekening gehouden met alcoholconsumptie of gecorrigeerd voor inname van andere stoffen. Er kan niet direct geconcludeerd worden dat dergelijke DNA-wijzigingen tot ziektes leiden.
Onderzoeken naar mogelijke schadelijkheid van de e-sigaret in relatie tot de sigaret zijn wel heel belangrijk. Het biedt een goede mogelijkheid om producten veiliger te maken. Wij roepen daarom experts op om dit onderzoek te bestuderen en het publiek hierover te informeren.
Over de relatieve schadelijkheid van de e-sigaret ten opzichte van de sigaret is al veel onderzoek gedaan. Een recente en omvangrijke studie naar biomarkers geeft helder inzicht in deze relatieve schadelijkheid.
Er bestaat dan ook geen enkele twijfel onder experts dat de e-sigaret aanzienlijk minder schadelijk is dan de sigaret en dat een overstap op de e-sigaret direct tot gezondheidswinst leidt. Ook de Nederlandse overheid onderkent dit. Onderzoeken zoals genoemd zijn waardevol om progressie te boeken over de verdere ontwikkeling van de e-sigaret, maar conclusies over de effecten moeten scherp tegen het licht worden gehouden. Dit onderzoek heeft niet gekeken naar de relatie tussen DNA wijzigingen en ziektes en doet hier ook geen uitspraken over. Dergelijke conclusies die wel in de uitzending van Radar worden getrokken zijn voorbarig en kunnen daarom niet worden gedaan.
