Tijdens de Ministerraad van 3 november 2023 is ingestemd met de invoering van een registratieplicht voor verkooppunten van tabak en aanverwante producten. Een registratieplicht moet de NVWA helpen met zowel de monitoring als handhaving van  verkooppunten. Het voornemen is om de registratieplicht in 2024 in te voeren. Wanneer precies zal worden aangegeven als het voorstel met de TK wordt gedeeld.

Wij zijn voorstander van een registratieplicht voor verkopers. Voor de e-sigaretten speciaalzaken geldt dit al. De legale e-sigaret speciaalzaken zijn al geruime tijd geregistreerd bij de NVWA. Hopelijk zal het de illegale handel terugdringen en jeugdgebruik voorkomen. Alhoewel we ernstig betwijfelen dat de illegale verkoper zich zal registreren.

Om de illegale handel te voorkomen is veel betere handhaving nodig. Aan de ene kant zal de douane de instroom moeten tegenhouden en zal de NVWA beter moeten handhaven op de verkoop door verkopers dat buiten de reguliere verkoop plaatsvindt. De jeugd koopt producten via het illegale circuit. Dat vindt vrijwel volledig via social media plaats en gaat volledig buiten de reguliere paden om. Hierdoor is het vrijwel onmogelijk te handhaven, tenzij er een waterdichte controle is bij de grens. Het advies van de Raad van State in verband met het online verkoopverbod was om ook de douane en de belastingdienst te betrekken bij de handhaving:

Hoewel de toelichting wel aandacht besteedt aan handhaving door de NVWA, worden de Douane en Belastingdienst niet genoemd terwijl juist deze partijen een grote rol kunnen spelen in het (verder) sluiten van de ‘achterdeur’ bij online verkoop. Het is immers de Belastingdienst die toeziet op belastingen (zie noot 21) en de Douane die handhaaft op de invoer van goederen die verboden zijn in de Tabaks- en rookwarenwet (zie noot 22). Uit de toelichting blijkt niet of er een samenwerking wordt beoogd en op welke wijze deze actoren gezamenlijk kunnen bijdragen aan een effectieve handhaving van het in te voeren verbod. (zie noot 23)
De vraag is in hoeverre hier uitvoering aan is gegeven. De Esigbond heeft de NVWA in de afgelopen maanden meerdere keren verzocht om beter te handhaven, maar de NVWA heeft hierop nog onvoldoende kunnen acteren. Wij vrezen dat dit ook niet snel zal worden opgepakt gezien het feit dat de NVWA gedwongen is tot aanzienlijke bezuinigingen vanwege een fors financieel tekort.