Stand van de wetenschap over de e-sigaret

januari 2025

De meeste experts wereldwijd erkennen dat de e-sigaret aanzienlijk minder schadelijk is dan roken.

Het relatieve risico van rookvrije nicotineproducten waaronder e-sigaretten is op een schaal van 0-100 als volgt ingedeeld: traditionele sigaretten staan op 100%, terwijl nicotine vervangende alternatieven zoals kauwgum, pleisters en sprays dicht bij 0% liggen. E-sigaretten liggen ruim onder de 5%. [1]

Nicotine die je binnenkrijgt door roken of vapen is niet de schadelijke component van roken. Het is de verbranding van tabak waarbij zo’n 5000 schadelijke stoffen vrijkomen, waarvan ten minste 70 kankerverwekkend, dat roken zo extreem schadelijk maakt. Nicotineproducten waarbij geen verbranding plaatsvindt zijn daarom aanzienlijk minder schadelijk.

Dat de relatieve schadelijkheid van de e-sigaret ten opzichte van de sigaret slechts een kleine fractie van de schadelijkheid van de sigaret bedraagt wordt ook in veel ander onderzoek aangetoond[2],[3]. Volgens experts moeten pogingen van rokers om andere minder schadelijke nicotineproducten te gebruiken, om het roken van sigaretten te verminderen, daarom worden aangemoedigd, aangezien de schadelijkheid van deze producten veel lager is.

Nicotine is niet kankerverwekkend

Nicotine is de stof die sigaretten verslavend maakt. Maar het is niet verantwoordelijk voor de schadelijke effecten van roken, en nicotine veroorzaakt geen kanker[4]. Ook langdurig gebruik van nicotinevervangende en rookloze nicotineproducten wijst niet op een verhoogd kankerrisico en wordt veilig geacht[5][6],

E-sigaret minder verslavend dan tabakssigaret.

De mate waarin nicotineproducten afhankelijkheid creëert verschilt bovendien. Onderzoek wijst uit dat: e-sigaretten minder verslavend zijn dan tabakssigaretten. E-sigaretten kunnen net zo verslavend zijn als, of minder dan, nicotinekauwgum, die op zichzelf niet erg verslavend is[7].

 

E-sigaret: een bewezen effectief stopmiddel

De toonaangevende Cochrane-reviews hebben aangetoond dat er nu sterk bewijs is dat nicotine-e-sigaretten effectiever zijn bij het stoppen met roken dan nicotinevervangende therapieën[8]. Dit bewijs is ook bevestigd door observatiestudies en modelleringsstudies die de impact op de volksgezondheid laten zien[9]. Er is bovendien bewijs dat rokers die niet van plan waren te stoppen, meer geneigd waren om te stoppen met roken wanneer ze dagelijks e-sigaretten gebruikten[10].

De toegang tot e-sigaretten beperken heeft ernstige gevolgen voor volwassen rokers

Onderzoek toont aan dat de beschikbaarheid van e-sigaretten het aantal sterfgevallen gerelateerd aan roken aanzienlijk zal verminderen. Er zijn meerdere bewijzen die erop wijzen dat e-sigaretten een alternatief zijn voor sigaretten[11]. Volwassenen die roken lopen het grootste en meest directe risico op morbiditeit en mortaliteit door tabak. Alles wat hen kan helpen te stoppen, zal de volksgezondheid verbeteren. Experts op het gebied van stoppen met roken pleiten er daarom voor om e-sigaretten op te nemen in de stoppen met roken aanpak.

Desinformatie over de e-sigaret zet rokers op het verkeerde been. Zij hebben recht op feitelijke informatie.

Gezondheidsorganisaties, artsen en experts op het gebied van tabakscontrole en epidemiologie zijn het erover eens dat de hoeveelheid desinformatie over de e-sigaret schadelijk is voor rokers. Minder rokers zullen hierdoor een poging doen om te stoppen met roken en e-sigaretgebruikers hebben hierdoor een grotere kans op terugval op roken. Dit was reden voor een uitgebreid rapport met voorbeelden van dergelijke desinformatie en de wetenschappelijke feiten[12].

Misvattingen over de e-sigaret en de feiten

Om de vele onjuistheden in het juiste perspectief te zetten heeft de Nationale Gezondheidsdienst van het Verenigd Koninkrijk een opsomming gemaakt van de meest voorkomende misvattingen[13]: Zij ontkrachten een aantal belangrijke misvatting waaronder de misvatting dat vapen net zo schadelijk is als roken, de misvatting dat nicotine zeer schadelijk is voor de gezondheid, de misvatting dat het overstappen op de e-sigaret de ene verslaving vervangt met de andere, de misvatting dat het vaker gebruiken van een e-sigaret wel slechter moet zijn dan roken, de misvatting dat een (legale) wegwerpvape meer nicotine bevat dan twee pakjes sigaretten. Doel is om rokers en het brede publiek beter te informeren.

Wetenschappers reageren op mediaberichten over actueel onderzoek

Het Science Media Center is een van de belangrijkste communicatieplatforms voor wetenschappers. Het is waar onderzoekers publiekelijk kunnen reageren op onderzoek van collega’s waarover in de media wordt geschreven. Het is ook bedoeld voor de media zelf en andere geïnteresseerden om beter inzicht te krijgen in actueel onderzoek. Zodat er genuanceerd over kan worden geschreven. In feite betreft het een wetenschappelijke factchecker.

Geen conclusies mogelijk n.a.v. onderzoek naar zware metalen in e-sigaretten

Ook het onderzoek over aangetroffen zware metalen in e-sigaretten[14] waarover de Nederlandse media uitgebreid heeft geschreven is beoordeeld. De kritiek: het betrof een observationele studie waaruit geen harde conclusies kunnen worden getrokken. De aangetroffen waarden lagen onder de referentiewaarden van de gemiddelde bevolking, en er was niet gecorrigeerd voor andere mogelijke bronnen (zoals voedsel, omgeving of drinkwater) waardoor het ook niet mogelijk was om een oorzakelijk verband te leggen.

Onderzoek naar DNA wijziging door e-sigaret kent methodologische beperkingen

Ook het onderzoek op het gebied van DNA wijzigingen is kritisch bekeken[15]. De belangrijkste kritiek is dat het onderzoek methodologische beperkingen heeft, er geen bewijs is voor causaliteit, een ‘dosis-respons’ analyse ontbreekt, er geen vergelijking is gemaakt met roken, geen uitspraken kunnen worden gedaan over kankerrisico en er geen reden is om [in de UK] de algemene boodschap over ‘harm reduction’ te veranderen.

De conclusie van experts blijft: vapen IS substantieel minder schadelijk dan roken. ‘Als je rookt, weet dan dat vapen veel minder schadelijk is en overstappen gezondheidswinst oplevert en als je niet rookt, vape dan ook niet.’

[1] Nutt, D.J. et al. (2014) ‘Estimating the harms of nicotine-containing products using the MCDA approach’, European Addiction Research, 20(5), pp. 218–225. Available at: https://doi.org/10.1159/000360220.

[2] RCP (2024) E-cigarettes and harm reduction: An evidence review. Available at: https://www.rcp.ac.uk/policy-and-campaigns/policy-documents/e-cigarettes-and-harm-reduction-an-evidence-review/.

[3] Warner, K.E. et al. (2023) ‘Nicotine e-cigarettes as a tool for smoking cessation’, Nature Medicine, 29(3), pp. 520–524. Available at: https://doi.org/10.1038/s41591-022-02201-7.

[4] Committee on the Review of the Health Effects of Electronic Nicotine Delivery Systems et al. (2018) Public Health Consequences of E-Cigarettes. Edited by K. Stratton, L.Y. Kwan, and D.L. Eaton. Washington, D.C.: National Academies Press, p. 24952. https://doi.org/10.17226/24952.

[5] Nicotine vaping in England: 2022 evidence update main findings (2022) GOV.UK. Available at: https://www.gov.uk/government/publications/nicotine-vaping-in-england-2022-evidence-update/nicotine-vaping-in-england-2022-evidence-update-main-findings

[6] Is vaping harmful? (2018) Cancer Research UK.  https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/causes-of-cancer/smoking-and-cancer/is-vaping-harmful

[7] Etter, J.-F. and Eissenberg, T. (2015) ‘Dependence levels in users of electronic cigarettes, nicotine gums and tobacco cigarettes’, Drug and Alcohol Dependence, 147, pp. 68–75.  https://doi.org/10.1016/j.drugalcdep.2014.12.007.

[8] Lindson N et al. Electronic cigarettes for smoking cessation. Cochrane Database of Systematic Reviews. https://doi.org/10.1002/14651858.CD010216.pub8

[9] McNeill A et al. Vaping in England: an evidence update including vaping for smoking cessation, February 2021. A report commissioned by Public Health England. London, UK. https://assets.publishing.service.gov.uk/media/602d076fe90e0709de875362/Vaping_in_England_evidence_update_February_202 1.pdf

[10] Kasza KA et al. (2022). E-cigarette use and change in plans to quit cigarette smoking among adult smokers in the United States: Longitudinal findings from the PATH Study 2014-2019. Addictive behaviors, 124, 107124. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34598012/

[11] Balfour, D.J.K. et al. (2021) ‘Balancing Consideration of the Risks and Benefits of E-Cigarettes’, American Journal of Public Health, 111(9), pp. 1661–1672. Available at: https://doi.org/10.2105/AJPH.2021.306416.

[12] ‘Veel voorkomende misverstanden over de e-sigaret (vape) weerlegd’ Action for Smoking and Health, Available at: https://www.esigbond.nl/2023/09/19/veel-voorkomende-misverstanden-over-de-e-sigaret-vape-weerlegd/

[13] ASH (2023) Addressing common myths about vaping: Putting the evidence in context, ASH. Available at: https://ash.org.uk/resources/view/addressing-common-myths-about-vaping-putting-the-evidence-in-context

[14] https://www.sciencemediacentre.org/expert-reaction-to-observational-study-of-lead-and-uranium-levels-in-urine-of-teen-vapers/

[15] https://www.sciencemediacentre.org/expert-reaction-to-epigenetic-changes-in-cells-of-smokers-and-vapers/

Recente berichten

Categorieën

Recente Tweets

16 maart, 2019 @ 8:00
16 maart, 2019 @ 15:00
Meer informatie

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van de elektronische sigaret