Valse en misleidende informatie over vapen
Dit is een vertaling van het bericht van de Europese Stichting voor Harm Reduction (ETHRA)
Op donderdag 6 februari nam EU-commissaris Wopke Hoekstra (Commissaris voor Klimaat, Net Zero, Groene Groei en Belastingen) deel aan een vergadering van de Subcommissie Belastingen van het Europees Parlement. Tijdens deze vergadering vroeg de Franse Europarlementariër Pierre Pimpie de commissaris naar de toekomst van de Tabaksaccijnsrichtlijn. In zijn antwoord deed commissaris Hoekstra de buitengewone en onjuiste uitspraak: “Roken doodt, vapen doodt.”
Zo’n uitspraak is buitengewoon gevaarlijk en schadelijk voor het begrip van de relatieve risico’s van vapen in vergelijking met roken, vooral wanneer deze wordt gedaan in een vergadering met beleidsmakers.
Om deze reden hebben wij besloten een brief te sturen naar de commissaris en alle leden van de Volksgezondheidscommissie (SANT) van het Europees Parlement om hen wetenschappelijk bewijs te verschaffen over de relatieve risico’s van vapen in vergelijking met roken. We hebben ook ETHRA’s voorstel voor de belasting van niet-verbrandbare nicotineproducten meegestuurd. Onze brief is hieronder weergegeven en de bijbehorende documenten zijn gelinkt.
Terugkijken van de vergadering kan hier
Transcript van de relevante uitspraken is hier beschikbaar
Wij schrijven namens de European Tobacco Harm Reduction Advocates (ETHRA). ETHRA vertegenwoordigt 27 miljoen Europese consumenten van veiliger nicotineproducten. Wij zijn een consortium van 24 grassroots consumentenorganisaties in 17 Europese landen, ondersteund door experts op het gebied van tabakscontrole en nicotineonderzoek. Wij opereren op vrijwillige basis zonder financiering van de industrie of belangenconflicten. Ons transparantieregistratienummer is 354946837243-73.
Wij zijn geschokt door de uitspraken die op 6 februari zijn gedaan tijdens de vergadering van de Subcommissie Belastingen in het Europees Parlement. Tijdens deze vergadering stelde commissaris Hoekstra dat de risico’s van roken gelijk zijn aan de risico’s van het gebruik van nicotine-vapes, door te zeggen: “Roken doodt, vapen doodt.” Later in dezelfde vergadering voegde hij daaraan toe: “Het [nicotine vapen] doodt, het doodt net als gewone sigaretten.”
De bewering dat nicotine-vapes even schadelijk zijn als roken is wetenschappelijk onjuist. Een grote hoeveelheid wetenschappelijk bewijs toont het tegenovergestelde aan: niet-verbrandbare nicotineproducten zijn veel veiliger dan traditionele tabaksproducten (sigaretten) en functioneren als een alternatief ervoor, wat leidt tot netto gezondheidswinst.
De commissaris verwees ook naar vape-smaken zoals aardbei en banaan en suggereerde dat het doel van deze smaken is om jongeren te ‘verleiden’. Ook deze uitspraak is feitelijk onjuist. Vape-smaken zijn ontwikkeld door consumenten en bedoeld als aantrekkelijk alternatief voor roken voor de veel grotere volwassen markt. Nicotinekauwgom en -sprays zijn eveneens in verschillende smaken verkrijgbaar om dezelfde reden. Studies en enquêtes hebben aangetoond dat beperkingen op smaken het aantal rokers onder jongeren en volwassenen juist doen toenemen, wat veel meer schade veroorzaakt dan voordelen oplevert.
Het Europese kankerbestrijdingsplan heeft als doel om tegen 2040 een tabaksvrij Europa te realiseren en de enorme gezondheidslast door roken (700.000 doden per jaar) te verminderen. Dit zal niet worden bereikt door beleidsmaatregelen die alternatieven met een laag risico duurder, minder aantrekkelijk en minder toegankelijk maken. De snelste manier om dit doel te bereiken is door mensen die roken of overwegen te gaan roken aan te moedigen om over te stappen op rookvrije alternatieven.
Regelgevende maatregelen die vapes beperken, kunnen ongewenste gevolgen hebben die de regelgever wellicht niet voorziet of wenst, zoals terugkeer naar roken, betrokkenheid bij illegale handel of risicovolle omwegen zoeken. Er is ruime ervaring met deze effecten in rechtsgebieden die dergelijke beperkingen hebben geprobeerd, en wij hopen dat wetgevers hiermee rekening houden.
De herziening van de Tabaksaccijnsrichtlijn heeft als doel een geharmoniseerd fiscaal kader vast te stellen voor alle tabaks- en nieuwe tabaks- en nicotineproducten binnen de EU-markt. Veiliger nicotineproducten worden in veel lidstaten verschillend belast of helemaal niet belast. Het optimale accijnssysteem van de EU zou in lijn moeten zijn met belangrijke principes van de interne markt: evenredigheid, non-discriminatie en een hoog niveau van volksgezondheidsbescherming. Dit betekent dat accijnstarieven, indien van toepassing, de werkelijke gezondheidsrisico’s en de mogelijkheden om de schade door roken te verminderen, zouden moeten weerspiegelen.
De Europese Unie zou geen accijnssysteem moeten ontwerpen dat de sigarettenhandel beschermt of de illegale handel in veel veiligere producten in de hand werkt. Het argument voor een belasting op het stoppen met roken is uiterst zwak.
Wij roepen de Commissie op om de wetenschap achter vapes en andere alternatieven met een laag risico te bestuderen en zich niet te baseren op geruchten of activistische standpunten. De opkomst van vapen en nicotinezakjes als alternatief voor sigaretten is een belangrijke overwinning voor de interne markt, met een hoog niveau van gezondheidsbescherming. De Commissie zou dit succes moeten ondersteunen en uitbreiden, niet bedreigen of belemmeren.
ETHRA staat tot uw beschikking om dit onderwerp verder te bespreken. Het moet niet vergeten worden dat consumenten degenen zijn die de gevolgen van beleid op dit gebied zullen ondervinden.
Zie de bijgevoegde documenten voor ondersteunend wetenschappelijk bewijs en ons belastingvoorstel.
• Ondersteunend wetenschappelijk bewijs [link]
• ETHRA Tax Talking Points [link]
